اسامی مترادف با جوهر نمک : جوهر نمک ، اسید کلریدریک، کلریدریک اسید ، هیدروژن کلراید ، اسید کلروهیدریک ، تیرک ، Hydrochloric acid
گرید محصول :
- جوهر نمک صنعتی.
- جوهر نمک آزمایشگاهی.
خصوصیات :
- فرمول مولکولی : HCL.
- خلوص : جوهرنمک 37%، جوهر نمک ۳۰ تا ۳۳%.
- جرم مولی : 36.46 g/mol.
- شکل ظاهری : مایع شفاف ، بی رنگ و با بوی تند.
- دمای ذوب : – 35 ͦC.
- دمای جوش : 108 ͦC.
- اسیدیته (ph) : 1/1
- نقطه اشتعال : این ماده نمی سوزد.
- حلالیت در آب : قابل حل است.
جوهر نمک :
هیدروکلریک اسید ( جوهر نمک ) یک محلول شفاف، بی رنگ و بسیار تند بو از هیدروژن کلراید در آب است. یک اسید معدنی بسیار خورنده و اسیدی با استفاده های صنعتی فراوان می باشد. این اسید به دلیل اینکه جز مواد شیمیایی اولیه (پایه ) می باشد کاربرد بسیار گسترده ای دارد. گاز اسید کلریدریک بی رنگ با بوی تند و با طعم اسیدی و از هوا سنگین تر می باشد. این ماده به آسانی تبدیل به مایع می شود و در حالت مرطوب یا محلول، ماده آبی رنگ را به قرمز تبدیل می کند.
تاریخچه جوهر نمک :
تیزآب سلطانی یک ترکیب شامل جوهر نمک و نیتریک اسید می باشد که از انحلال نشادر در اسید نیتریک ساخته می شود. ساخت این ماده به کیمیاگر اروپایی با نام پسدوگبر نسبت داده شده است. هرچند که مراجع متعددی تولید این ماده که در آن اسید کلریدریک وجود دارد را به نسخ خطی شرق زمین در اواخر قرن ۱۳ نسبت داده اند.
اسید کلریدریک به صورت خالص در قرن ۱۶ توسط لیباویوس از طریق حرارت دادن نمک در ظروف گلی خاک رس که مخصوص ذوب فلزات می باشد تولید شده است.
گروهی معتقدند جوهر نمک خالص ابتدا توسط دو آلمانی با نام های Valentin و monk در قرن ۱۵ کشف شده است. هرچند این نظریه را برخی از مدعیان با استناد بر اینکه تا پایان قرن ۱۶ هیچ اسید کلریدریک خالصی در آن منطقه مشاهده نشده است رد کرده اند.
در قرن هفدهم یک شیمیدان آلمانی با نام گلاوبر به منظور تولید سولفات سدیم از طریق فرآیند مانهایم اسید سولفوریک و نمک کلرید سدیم را با یکدیگر ترکیب کرد. پس از آن در سال ۱۷۷۲ میلادی پرستیلی از شیمیدانان انگلیسی موفق به تولید هیدروژن کلراید خالص شد و در سال ۱۸۱۸ داوی شیمیدان انگلیسی ثابت کرد که ترکیب شیمیایی شامل هیدروژن و کلراید می باشد.در دوره انقلاب صنعتی اروپا تقاضای مواد قلیایی افزایش پیدا کرد. یک پروسه صنعتی جدید بوسیله نیکولاس لبلانک توانست کربنات سدیم را در مقیاس بزرگ و با هزینه پایین تولید کند.
موارد مصرف و کاربرد جوهر نمک
اسید کلریدریک (جوهرنمک) در بسیاری از صنایع کاربرد فراوان دارد.
- تولید انواع مواد شیمیایی
- در بسیاری از پروسه های غذایی
- شستشو و اسید شویی فلزات
- خنثی سازی ترکیبات آلکالین یا ضایعات فلزات
- احیا اوره
- قطعه شویی (اسید شویی) فولاد : یکی از مهم ترین کاربردهای اسید کلریدریک در اسید شویی فولاد است تا زنگ یا اکسید آهن را از روی سطح آهن یا فولاد قبل از ورود آنها به واکنش های بعدی مثل اکستروژن ، گالوانی کردن و دیگر تکنیک ها، بزداید. اسید کلریدریک در کیفیت فنی با غلظت ۱۸% رایج ترین عامل اسید شویی فولاد های کربنی است.
- تولید انواع ترکیبات غیر آلی : محصولات زیادی طی یک واکنش اسید و باز توسط کلریدریک اسید تولید می شوند و مواد شیمیایی در گیر با آب.
- پرداخت چرم
- تمیز کننده ها و پاک کننده های خانگی و صنعتی
- صنعت ساختمان سازی
- پاک کننده ها و جرمگیری کاشی و سرامیک
- اسیدی کردن چاه های نفتی
- تولید ترکیبات آلی : از دیگر کاربردهای اسید کلریدریک تولید ترکیبات آلی، مثل وینیل کلراید است. معمولا این کار استفاده ای غیر آزاد است.
- برداشتن رسوب بویلرها
- کنترل ph و خنثی سازی : اسید کلریدریک برای تنظیم اسیدی بودن در خلوص مورد نیاز صنایع غذایی ، دارویی ، آشامیدنی به کار می رود.
- تهیه اتیلن دی کلراید.
- خالص سازی نمک طعام.
- نظافت و خانه داری
روش تولید جوهر نمک
هیدروکلریک اسید با حل شدن هیدروژن کلرید در آب تهیه می‌شود. هیدروژن کلرید را می‌توان با روش‌های گوناگونی تولید کرد و این یعنی راه‌های زیادی برای ساخت هیدروکلریک اسید موجود است. تولید مقیاس بزرگ اسید کلریدریک تقریبا همیشه با تولید در مقیاس صنعتی دیگر مواد شیمیایی انجام می‌پذیرد. هیدروکلریک اسید در محلول‌های تا ۳۸٪ تهیه می‌شود. غلظت‌های بیشتر فقط تا ۴۰٪ از نظر شیمیایی قابل تولید هستند، اما نرخ تبخیر از آن به بعد به قدری بالا است که نگهداری و استفاده از آن نیازمند ملاحظات بسیاری است مثل دما و فشار پایین. پس میزان عمدهٔ صنعتی آن ۳۰٪ تا ۳۴٪ است که با توجه به حمل و نقل مناسب و اتلاف مادهٔ محدود به علت بخارهای HCl بهینه شده است.
غلظت‌های بیشتر را به جهت کنترل اتلاف از طریق تبخیر باید فشرده و سرد نمود. در ایالات متحده، محلول‌های بین ۲۰٪ تا ۳۲٪ با نام اسید موریاتیک فروخته می‌شوند. محلول های مورد استفاده اغلب برای نظافت خانه‌ها در ایالات متحده، معمولا ۱۰٪ تا ۱۲٪ هستند که هشدارهای جدی برای رقیق‌تر کردن شان قبل از استفاده دارند. در بریتانیا، که با نام «ارواح نمک» برای نظافت خانگی فروخته می‌شود، قدرت اسید برابر همان مقدار در ایالات متحده است.
نوع بسته بندی اسید کلریدریک :
اسید کلریدریک صنعتی موجود در گالن های ۲۰ لیتری ، بشکه های ۲۲۰ لیتری و تانکرهای ۱۰۰۰ لیتری و اسید کلریدریک آزمایشگاهی در گالن های ۲٫۵ لیتری و گالن های ۲۰ لیتری موجود می باشد.