هیدروژن پراکسید یا آباکسیژنه (H2O2) یک اکسید کننده متداول است که به عنوان سفید کننده استفاده می شود.هیدروژن پراکسید سادهترین پراکسید است (پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند). آب اکسیژنه خالص H2O2 یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ میباشد و با زحمت زیاد میتوان آنرا تهیه نمود.
آب اکسیژنهای که در داروخانهها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته میشود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که در ۱۰۰ قسمت آن سه قسمت آب اکسیژنه است، مانند آب بیرنگ و بیبوست، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است.این مایع اکسید کننده یی قوی است.تجزیه این ماده باعث ایجاد رادیکالهای OH میشود که بیش از چند ثانیه در دسترس نمیباشند و در این مدت با خاصیت شدید اکسیدکنندگی خود، مواد آلی و معدنی را اکسید میکند.آب اکسیژنه بطور وسیعی در صنایع مختلف جهت گند زدائی و یا رنگ بری استفاده میشود .
آب اکسیژنه در دو مدل موجود است
۱- آب اکسیژنه خوراکی ( که اغلب در کارخانجاتی که محصولات تتراپک تولید میکنند.)
۲- آب اکسیژنه صنعتی (که جهت رنگ بری و ضد عفونی کردن در صنایع مختلف کاربرد دارد .)
آب اکسیژنه و کاربرد فراوان آن در پزشکی و درمان طیف وسیعی از بیماری ها، بخصوص عفونتها (پاتوژنها) از سالیان پیش قدمت میگیرد. بیست سال پیش در آمریکا طبق تحقیقاتی که صورت گرفت، تاثیر آب اکسیژنه در درمان بیماری های مختلف از جمله در درمان بیماری های مغزی ثابت شد که موج عظیمی را به این داروی معجزه انگیز متمایل کرد، اما اندکی بعد به تدریج، به دلیل توسعه روز افزون داروهای آنتی بیوتیک و بیزینس شرکت های دارویی این شور و اشتیاق را خاموش نموده و از اطلاع رسانی در خصوص خواص درمانی این دارو اجتناب نمودند..
در دهه ۹۰ ثابت شد که یکی از اصلی ترین دلیل تشکیل بیماری های سخت مانند تومورهای سرطانی، محیط بی هوازی در ارگانیزم میباشد و دقیقا در این نواحی که از اکسیژن لازم برخوردار نمیباشد، تومور سرطانی ایجاد میگردد.
بیوشیمی دان مشهور” اوتو واربورگ”، جایزه نوبل پزشکی را برای نتایج تحقیقات خود ازارتباط اکسیژن و سرطان را به دست آورد. وی به این نتیجه رسید که” در نواحی خاصی از بدن که به دلیل نارسایی اکسیژن ضعف بافت پیوندی ایجاد میشود، امکان تشکیل تومور بوجود میاید و سلول های طبیعی به علت کمبود اکسیژن به تومورهای بدخیم تبدیل میشوند”. دانشمندان برجسته ی دیگری با مطالعات و پژوهش های خود این نظریه را تایید نمودند، ازجمله دانشمند بزرگ آمریکایی “فار”در سال ۱۹۹۸ طی تحقیقات خود موفق به کشف مورد زیر گردید: “جذب بهتر اکسیژن توسط بافت ها در شرایط آلترناتیو، از طریق تزریق آب اکسیژنه به داخل خون صورت میگیرد. به هنگام تزریق وریدی، سرعت فرایند متابولیسم ۳-۲ برابر افزایش می یابد”.
وی تحقیقات زیادی در خصوص آب اکسیژنه و تاثیرات موفقیت آمیز درمانی آن روی بیماری های مختلف بدست آورد.و اما خواص آب اکسیژنه: مایعی شفاف، بدون مزه و بو میباشد.
فواید و کاربردهای آب اکسیژنه
۱- تمیز کنندگی
برای سفید شدن و از بین بردن لکه های پوست می توان از آب اکسیژنه کمک گرفت. این ماده همچنین برای رفع بوی بد بدن نیز مؤثر است.
۲- شستشوی جراحات
از آب اکسیژنه می توان برای شستشو و ضد عفونی جراحات سطحی استفاده نمود. در این صورت فرمول توصیه شده باید حداکثر ۵% باشد. تکه ای پنبه را به محلول آغشته کرده و به آرامی روی قسمت آسیب دیده بکشید.
۳- سفید کردن لباس ها
این محلول می تواند جایگزین سفید کننده های شیمیایی باشد. برای سفید کردن لباس ها کافی است یک فنجان آب اکسیژنه را در ظرف آب ریخته و لباس ها را در آن خیس کنید. این ماده برای از بین بردن لکه خون بسیارمؤثر و فوری است.
۴- درمان قارچ های پا
برای درمان مشکلات قارچی مکرر پاها و انگشتان توصیه می شود از محلولی به نسبت نصف آب اکسیژنه و نصف آب استفاده گردد. شب ها چند دقیقه ای پاها را در این محلول خیس کرده و سپس کاملا خشک کنید.
۵- شستوی دهان و لثه ها
استفاده از آب اکسیژنه به عنوان محلول شستشوی دهان و دندان ها بسیار مؤثر و مقرون به صرفه است. البته باید مراقب بود که بلعیده نشود زیرا ممکن است تحریکات داخلی ایجاد کند. علاوه بر خواص پاک کنندگی و ضدعفونی کنندگی دهان، آب اکسیژنه می تواند به درمان مؤثر التهابات لثه و عفونت های گلو نیز کمک کند. برای رفع التهابات توصیه می شود از حالت خالص آن استفاده کرد اما در صورت غرغره کردن باید با نصف مقدار آب مخلوط شده و چند ثانیه بیشتر طول نکشد.
۶- سفید کردن دندان ها
اگر از آب اکسیژنه به عنوان محلول شستشوی دهان مرتب استفاده کنید متوجه خواهید شد که به مرور زمان دندان های شما سفیدتر از قبل شده است.
۷- بهبود لکه های پوستی
اب اکسیژنه برای از بین بردن لکه های پوستی عالی است. برای مشاهده تاثیر آن باید به طور مرتب طی دو هفته استفاده شود. توصیه می شود به کمک پنبه آغشته به آن روی لکه های پوستی البته به جز اطراف کشیده شود زیرا ممکن است تحریکاتی در پی داشته باشد.
۸- نظافت منزل
۵۰ میلی لیتر آب اکسیژنه ۳% را در مایع ظرفشویی معمول بریزید و تاثیر فوق العاده آن در تمیزی ظرف ها را ببینید. برای تمیز کردن تخته گوشت و از بین بردن باکتری های آن مخلوطی از آب اکسیژنه ۳% را با مقدار مساوی سرکه تهیه نمایید. همچنین برای نظافت و ضدعفونی کردن حمام و سرویس بهداشتی این نوع آب اکسیژنه را با مقدار مساوی آب مخلوط کرده و استفاده نمایید.
۹- درخشندگی موها
بسیاری از محصولات مراقبت از موها حاوی آب اکسیژنه هستند. شما هم می توانید در منزل محلولی آماده کنید که بهدرخشندگی موها کمک کند. ۵۰% آب اکسیژنه ۳% را با این مقدار آب مخلوط کرده و آن را در اسپری بریزید. آن را روی موهای خیس بپاشید و و مانند معمول شانه بزنید. درخشندگی موها به تدریج دیده می شود. مقدار بیش از حد استفاده نکنید زیرا ممکن است تاثیر نه چندان مطلوبی داشته باشد.
خصوصیات آب اکسیژنه
به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن میگردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر تا در محیط خنثی صورت میگیرد. ممکن است که اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، کاملا تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع میگردد مانند گرد بیاکسید منگنز و گرد فلزات و …
اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پایدار کننده مانند اسید فسفریک ، اوره ، اسید بنزوئیک و نظیر آنها بیافزایند، عمل تخریب بسیار کند میگردد. آب اکسیژنه اثر میکروب کشی و بوبری دارد چنانکه اگر یک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسیژنه قرار دهیم پس از چند روز محتویات ظرف کاملا بیبو است و بوی گندیده نمیدهد. آب اکسیژنه رنگها را نیز تخریب میکند بهمین دلیل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بیرنگ میشود.