تری اتانول آمین چیست ؟
تری اتانول امین که به صورت TEA یا TEOA شناخته می شود محصول جانبی واکنش دو ماده ی سمی آمونیاک و اتیلن اکسید است. این ماده با فرمول شیمیایی C6H15NO3 و جرم مولکولی ۱۴۹٫۱۹ g/mol در انواع لوازم آرایشی مورد استفاده قرار می گیرد و هدف اصلی آن تنظیم pH واکنش است.
TEA به حل موادی که با هم ترکیب نمی شوند و حالت امولوسیونی پیدا می کنند نیز کمک می کند و در لوازم آرایشی بهداشتی موجب می شود تا ماده یا کرم مورد استفاده به راحتی روی پوست بنشیند و دوام زیادی داشته باشد. بنابراین یکی از مهم ترین کاربرد های آن در صنعت آرایشی و بهداشتی گزارش شده است.
از نام های دیگر این ماده می توان به ترولامین( Trolamine) و دالتوژن (Daltogen) اشاره کرد.
این ماده در آب، n-هپتان، بنزن، تتراکلرید کربن و استون قابلیت انحلال پذیری خوبی از خود نشان می دهد.
واکنش تولید تری اتانول آمین
ساخت TEA با خلوص بالا از سال ۱۹۷۰ امکان پذیر شد.
Triethanolamine همانطور که گفته شد محصول جانبی واکنش دو ماده ی C2H4O و NH3 است. واکنش این دو ماده به آرامی انجام می شود اما با کمک آب شتاب می گیرد.
واکنش این دو ماده را بدون آب و با کمک رزین های تبادل یون نیز می توان انجام داد.
همانطور که در واکنش های زیر نشان داده شده است از واکنش آمونیاک و اتیلن اکسید و ورود آن ها با نسبت های معلوم به راکتور می توان مشتقات اتانول آمین شامل MEA،DEA و TEA را به دست آورد.
همچنین برای خالص سازی این مشتقات از فرایند تقطیر در خلا کمک می گیرند.
تولیدمونو اتانول آمین
دی اتانول امین
تری اتانول امین
میزان مواد مصرفی برای تولید MEA،DEA و TEA هر کدام به نسبت یک سوم و با خلوص بالای ۹۸ درصد به شرح زیر می باشد
نسبت مورد نیاز | اسم ماده |
۰٫۸۲ تن | اتیلن اکسید |
۰٫۱۹ تن | آمونیاک |
۵ تن | بخار آب |
۳۰۰ متر مکعب | آب سرد |
۳۰ کیلو وات ساعت | میزان برق مورد استفاده |
کاربرد تری اتانول آمین
این ماده کاربرد وسیعی به عنوان عامل بازدانده ی خوردگی دارد.
و برای ساخت پلیمر های اپوکسی،و لاستیک مورد استفاده قرار می گیرد
TEA به عنوان کمپلکس مس-تری اتانول آمین می تواند موجب کنترل رشد جلبک ها در آب های شیرین ، دریاچه ها و استخر ها شود
این ماده در صنایع کشاورزی نیز کاربرد دارد و در فرمولاسیون علف کش ها برای بهبود خاصیت پراکندگی و خنثی سازی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد
TEOA در ساخت لوازم آرایشی بهداشتی و شامپو به طور عمده استفاده می شود.
از کاربرد های دیگر این محصول می توان به استفاده از آن به عنوان عامل آنتی استاتیک، ساخت چسب، تهیه ی سیمان و بتن، شیرین سازی گاز ها، تولید نفت و زغال سنگ، صنایع داروسازی و… اشاره کرد
میزان تولید Triethanolamine در ایالات متحده ی آمریکا در صنایع گوناگون به شرح زیر می باشد
درصد تولید | کاربرد |
۳۳ | سیالات فلز کاری |
۲۵ | سیمان و بتن |
۲۰ | سورفاکتانت ها |
۸ | صنایع نساجی |
۶ | سایر کاربرد ها |
۳ | مواد شیمیایی و کشاورزی |
۲ | لوازم آرایشی |
خطرات تری اتانول آمین
TEA را می توان در ۴۰ درصد از اقلام آرایشی و بهداشتی موجود مانند عطر ها،کرم ها ،لوسیون های پوستی،رنگ مو، سرم های چشم و پاک کننده های پوستی یافت. این ماده به دلیل تنظیم pH و افزایش خاصیت مخلوط شدگی مواد با یکدیگر در این صنعت کاربرد فراوان دارد. اما به دلیل عوارض های جانبی و حساسیت های گزارش شده استفاده از این ماده در ساخت و تهیه ی لوازم آرایشی در چندین کشور دنیا ممنوع اعلام شده است.
سازمان غذا و داروی آمریکا غلظت مجاز استفاده از Triethanolamine را حدود ۵ درصد اعلام کرده است زیرا این ماده در دوزهای بالا می تواند خطرناک باشد و خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد. و در دوز های مجاز زیانی وارد نمی کند.
همچنین توصیه می شود بعد استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی حاوی Triethanolamine شست و شوی لازم صورت پذیرد و از ماندن این لوازم آرایشی و بهداشتی به طور طولانی مدت بر روی پوست خودداری شود.
آزمایش های انجام گرفته بر روی موش ها نشان می دهد مقادیر بالای استفاده از تری اتانول امین موجب ایجاد سرطان کبد و مثانه می شود.
msds تری اتانول آمین
کار کردن با هر ماده ی شیمیایی می تواند خسارات و عواقبی را بر جای بگذارد.
رعایات نکات ایمنی یکی از نکات ضروری است که هنگام استفاده از مواد شیمیایی باید به آن توجه نمود.
Triethanolamine نیز مانند سایر مواد شیمیایی می تواند موجب خساراتی به ریه،چشم، و سایر اندام ها وارد کند.
چشم: باعث تحریک چشم می شود
پوست: ممکن است باعث تحریک پوست شود. تماس مکرر و طولانی مدت می تواند موجب واکنش های آلرژیک ،درد و قرمزی شود.
استنشاق:در صورت استنشاق این ماده می تواند موجب سرفه و تحریک دستگاه تنفسی شود.
در صورت بلعیدن، این ماده می تواند موجب اسهال و استفراغ شود